فشار چشم یکی از مشکلات چشم است که باید به عنوان یک وضعیت هشدار دهنده برای ابتلای فرد به آب سیاه تلقی شود. این مشکل در اثر فشار مایع داخلی چشم ایجاد می شود که دلایل مختلفی دارد. دلیل بالا رفتن فشار چشم می تواند در اثر عوامل مختلفی از جمله بیماری های چشم، کهولت سن، داروها، ورزش و ... باشد. در این مقاله می خواهیم با بررسی این مشکل، دلایل بالا رفتن فشار چشم را بررسی کنیم.
چشم یکی از اجزای مهم بدن و به عنوان مهم ترین عضو دستگاه بینایی انسان ها شناخته می شود که قابلیت مشاهده محیط اطراف را به انسان ها می دهد. در واقع چشم عضو مهمی است که فقدان آن برای انسان می تواند بسیار دردآور و پشیمان کننده باشد. چشم ها نور را شناسایی می کنند و با تبدیل آن به پیام های الکتروشیمیایی، می توانند تصویر واضحی از اجسام پیرامون داشته باشند. چشم را می توان یک اندام نوری پیشرفته دانست که در حیوانات و گونه های مختلف جانوران، ساختار پیچیده و متفاوتی دارند.
جالب است بدانید قدرت بینایی انسان ها 576 مگاپیکسل مشاهده شده است. در ادامه می خواهیم به یکی از مشکلاتی که ممکن است برای این عضو حیاتی انسان ها پیش آید، صحبت کنیم و بال دلایل آن بیشتر آشنا شویم.
فشار چشم يا فشار داخل چشم (IOP) به فشار ناشی از مایع داخلی چشم اطلاق می شود. این مشکل از طریق روشی به نام تونومتری تشخیص داده می شود که می تواند یکی از مهمترین راه های ارزیابی و بررسی بیماران مبتلا و یا در شرف ابتلا به آب سیاه باشد. شما برای بررسی فشار چشم خود نیاز دارید تا به متخصصین چشم پزشک مراجعه کنید تا این مشکل بررسی شود.
در تعریف دیگر می توان به بیان ساده گفت فشار چشم، فشاری است که با لمس قدام حس می شود. این فشار ناشی از فشار مایع زلالیه بر واحد سطح لایه خارجی است که در صورت تولید یا خروجی بیش از حد ایجاد می شود. تونومتر ها این فشار ناشی از مایع داخلی چشم را برحسب میلی متر جیوه محاسبه و اندازه گیری می نمایند.
فشار چشم چیست
فشار داخل چشم با تولید و تخلیه رطوبت آبی توسط جسم مژگانی و تخلیه آن از طریق شبکه ترابکولار و جریان خروجی فوق حفره ای تعیین می شود. دلیل این امر این است که شوک زجاجیه ای در قسمت خلفی دارای حجم نسبتاً ثابتی است و بنابراین بر تنظیم فشار داخل چشم تأثیر نمی گذارد.
در شیوه محاسبه این فشار از یک معادله مهم که به معادله گلدمن معروف است، استفاده می شود که همانطور که در تصویر زیر مشاهده می کنید، از پارامتر های مختلفی تشکیل شده است.
بررسی فشار چشم و دلایل به وجود آمدن آن
از جمله دلیل بالا رفتن فشار چشم می توان به موارد مختلفی اشاره نمود که عبارتند از:
ناپایداری ها در طول روز: در مورد دلیل بالا رفتن فشار چشم باید بدانید فشار داخل چشم در کل شب و روز متفاوت بوده و در طول می تواند بین 3 تا 6 میلی متر جیوه تغییر کند. این عامل می تواند سبب تغییر و افزایش گلوکوماتوز چشم ها شود. در طول شب، فشار چشم ممکن است با وجود تولید آرام تر زلالیه کاهش نیابد.
دامنه فشار چشم بین 10 تا 21 میلی متر جیوه است که میانگین جهانی آن در حدود 15 یا 16 میلی متر جیوه (با اختلاف 3.5 میلی متر کم و بیش در طول روز) می باشد.
تناسب اندام و ورزش: همچنین دلیل بالا رفتن فشار چشم در برخی از تحقیقات غیرقطعی ورزش ذکر شده است. این تحقیقات نشان می دهد که ورزش احتمالاً بر IOP تأثیر می گذارد. (در برخی موارد تاثیر مثبت و در برخی دیگر تاثیرات منفی پیش بینی شده است)
در مورد دلیل بالا رفتن فشار چشم در موارد دیگر همچنین باید گفت:
آلات موسیقی: نواختن برخی از سازهای بادی موسیقی با افزایش فشار داخل چشم ارتباط دارد. مطالعه ای در سال 2011 بر روی ابزارهای موسیقی برنجی و بادی چوبی "افزایش و نوسانات موقتی و گاه چشمگیر در IOP" را بررسی کرد. مطالعه دیگری نشان داد که میزان افزایش فشار داخل چشمی با مقاومت داخل دهانی مرتبط با دستگاه موسیقی ارتباط دارد و افزایش متناوب فشار داخل چشم در اثر نواختن سازهای بادی با مقاومت بالا و بروز افت میدان بینایی مرتبط هستند. این تحقیق نشان داده است كه دامنه فشار داخل دهان در طبقات مختلف سازهای بادی قومی ، مانند فلوت های بومی آمریکا ، كمتر از سازهای بادی كلاسیك غربی است.
دارو: یک دلیل بالا رفتن فشار چشم دارو ها هستند. این مشکل می تواند در اثر عواملی مانند ضربان قلب، تنفس، مصرف مایعات، داروهای سیستمیک و داروهای موضعی تغییر کند. مصرف الکل و ماری جوانا منجر به کاهش گذرا فشار داخل چشم می شود و کافئین ممکن است فشار داخل چشم را افزایش دهد.
همچنین در مورد این عامل باید گفت مصرف خوراکی، گلیسرول (که اغلب با آب میوه مخلوط می شود تا طعم شیرین آن را کاهش دهد) باعث کاهش سریع و موقتی فشار داخل چشم می شود. این می تواند یک درمان فوری اضطراری مفید برای افزایش فشار شدید باشد. شل کننده عضلات سوکسینیل کولین که در بیهوشی استفاده می شود ، باعث کاهش موقت فشار چشم در حدود 10 میلی متر جیوه برای چند دقیقه می شود. این روش به عنوان مثال در صورت نیاز بیمار به بیهوشی برای یک ضربه و سوراخ شدن چشم می تواند قابل توجه باشد. همچنین کتامین باعث افزایش IOP می شود.
مهمترین دلایل بالا رفتن فشار چشم
آخرین مطالب تکمیلی کلینیک بینایی دکتر پورمازار را در این بخش دنبال نمایید
حال که با مهم ترین دلایل بالا رفتن فشار چشم آشنا شدیم، بهتر است در مورد پیشگیری و درمان این بیماری در کنار دلیل بالا رفتن فشار چشم آن نیز مطالبی بیان شود. در مورد پیشگیری فشار چشم باید گفت این مشکل قابل پیشگیری نیست اما با مراجعه به چشم پزشک می توان پیشرفت آن کند و از ابتلا به مشکل آب سیاه جلوگیری نمود.
درمان این بیماری با هدف کاهش فشار چشم انجام می شود که معمولا با تجویز دارو و مراجعه و ویزیت منظم پزشک انجام می شود. در مرحله نهایی اگر دارو ها موثر نبودند، جراحی انجام می شود.